ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΝΑΛΓΗΤΗ Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΑΧΙΣΤΩΝ ΕΝΣΗΜΩΝ/ΗΜΕΡΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ (ΗΑ) ΓΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΤΟΝ ΕΦΚΑ
–
Στις 14/3/2018, το λεγόμενο υπουργείο Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Αλληλεγγύης, με δελτίο τύπου αναγγέλλει, με περισσή υποκρισία, ότι έχει ήδη καταθέσει τροπολογία για:
1)τον καθορισμό ενιαίων προϋποθέσεων για την χορήγηση και ανανέωση ασφαλιστικής ικανότητας, για όλους τους ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ (μισθωτούς, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες κ.α.).
2)την διεύρυνση της ασφαλιστικής κάλυψης σε μέλη οικογενειών των ασφαλισμένων, που μέχρι τώρα δεν καλύπτονταν και
3)κάποιες ακόμη διατάξεις.
Όμως, δεν αναφέρει ούτε λέξη για τις 2 τελευταίες σειρές του δελτίου τύπου, όπου αναγγέλλουν ότι «Από 1/3/2019 και μετά, για την χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας (έκδοση ασφαλιστικού βιβλιαρίου ή ανανέωσή του, δηλαδή για τις στοιχειώδεις παροχές υγείας ή παροχές σε είδος, ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη) απαιτούνται 75 ημέρες για μισθωτό ή 3 μήνες ασφάλισης για μη μισθωτό».
Η υποκρισία τους βρίσκεται ακριβώς στο ότι δεν λένε ούτε μια λέξη, για την αύξηση του αριθμού των ελάχιστων ημερών ασφάλισης (ΗΑ), από 50 σε 75, που επιβάλλουν για την χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας. Τελικά, η τροπολογία ψηφίστηκε και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ, στο άρθρο 23, του Ν. 4529/23-3-2018. Πέρα από την υποκρισία, του Υπουργείου και της νεοΜνημονιακής συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, πολλά θα μπορούσε να πει κανείς ή να σχολιάσει, με αφορμή αυτήν την εξέλιξη.
1) Από φέτος, δηλαδή από 1/4/2018, όλοι οι ασφαλισμένοι στον ΕΦΚΑ, μισθωτοί, ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες κ.α., αν θέλουν να έχουν στοιχειώδη ασφάλιση υγείας, από 1/3/2019, θα πρέπει να «μαζέψουν», από φέτος, όχι 50, αλλά 75 ένσημα/ΗΑ οι μισθωτοί, και οι μη μισθωτοί να «μαζέψουν» 3 μηνών ασφάλιση.
2) Από το 1951, πριν από 67 χρόνια και με τον Ν. 1846/1951, είχαν οριστεί «οι ελάχιστεςχρονικές προϋποθέσεις απονομής παροχών» από το ΙΚΑ προς τους μισθωτούς/ασφαλισμένους, σε 50 ΗΑ για παροχές σε είδος και σε 100 ΗΑ για παροχές σε χρήμα (επιδότηση ασθενείας, έξοδα κηδείας, επίδομα τοκετού κ.α.). Οι ΗΑ υπολογισμένες-πραγματοποιημένες είτε μέσα στο τελευταίο ημερολογιακό έτος, είτε μέσα στο τελευταίο 15μηνο, χωρίς όμως σε αυτή την περίπτωση να υπολογίζονται οι ΗΑ του τελευταίου τριμήνου.
Βέβαια, από το 2008, είχε νομοθετηθεί η αύξηση αυτών των προϋποθέσεων.
Με τον Ν. 3655/2008, με «υπουργό Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας» την Φάνη Πάλη Πετραλιά, σε κυβέρνηση ΝΔ, με Πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, και με το άρθρο 148, αυξάνονται για τους ασφαλισμένους μισθωτούς οι ελάχιστες ΗΑ για στοιχειώδη παροχές σε είδος, από 50 σε 100! Και οι ελάχιστες ΗΑ για παροχές σε χρήμα, αυξάνονται από 100 σε 120!
Αυτές οι αυξήσεις των ελάχιστων ενσήμων ή ημερών ασφάλισης (ΗΑ), από τότε που νομοθετήθηκαν, ισχύουν και αναφέρονται στους οδηγούς των ασφαλισμένων, π.χ. του ΙΚΑ για το 2015. Η αύξηση που αφορά τις ΗΑ (από 100 σε 120) για τις παροχές σε χρήμα, εφαρμόζεται εδώ και χρόνια. Η αύξηση την ελάχιστων ΗΑ για στοιχειώδεις παροχές σε είδος, από 50 σε 100, δεν εφαρμόστηκε μέχρι τώρα. Από το 2008 που την ψήφισε η ΝΔ, εν μέσω κρίσης και εν μέσω Μνημονίων, καμιά κυβέρνηση παλαιοΜνημονιακή ή νεοΜνημονιακή δεν τόλμησε (φοβούμενοι τις επιπτώσεις ή τις αντιδράσεις) να εφαρμόσει αυτήν την αύξηση. Κάθε χρόνο, με νομοθετική ρύθμιση, «κρατούσαν» τον ελάχιστο αριθμό ενσήμων για την στοιχειώδη ασφάλιση στα 50. Όμως, όλα αυτά τα χρόνια, κανείς από αυτούς δεν προχώρησε στην κατάργηση αυτής της αύξησης, περιμένοντας μάλλον «την κατάλληλη στιγμή» για να την εφαρμόσουν!
Μετά λοιπόν από 67 χρόνια, και μετά από 10 χρόνια που περίμεναν, σαν ύπουλα φίδια, και εν μέσω της χειρότερης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης (ανεργία, φτώχεια κ.α.), η νεοΜνημονιακή συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, κρίνει ότι ήρθε η κατάλληλη στιγμή και όλοι οι παλαιοΜνημονιακοί, δεν λένε τίποτα.
3) Η απόφαση για αύξηση των ελάχιστων ΗΑ για την στοιχειώδη ασφάλιση, στην διάρκεια μιας 8ετούς τεράστιας οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, εν μέσω Μνημονίων και με στοιχεία οδυνηρά για την ανεργία και την φτώχεια, αποτελεί τεράστιο δείγμα κοινωνικής αναλγησίας, κοινωνικής βαρβαρότητας και κοινωνικού ρατσισμού προς τους πιο αδύναμους, τους εργαζόμενους, τους άνεργους, τους υποαπασχολούμενους, προς τα μεσαία και φτωχά λαϊκά στρώματα.
Γιατί πολύ απλά, οι ήδη ανασφάλιστοι, ή οι μισοασφαλισμένοι, θα αυξηθούν κατά πολύ περισσότερο, μιας και θα πρέπει να έχουν παραπάνω ένσημα/ΗΑ ή μήνες ασφάλισης. Αν όντως θέλει κάποιος να διευρύνει την κοινωνική προστασία στον τομέα της ασφάλισης υγείας, θα έπρεπε πρωτίστως –στις σημερινές συνθήκες κρίσης και ανεργίας– είτε να μειώσει τα στοιχειώδη προαπαιτούμενα, τα ένσημα/ΗΑ ή τους μήνες ασφάλισης, είτε και να τα καταργήσει, καθιερώνοντας, την Δημόσια Καθολική Ασφάλιση Υγείας για όλους τους κατοίκους της χώρας, χωρίς προϋποθέσεις.
Οι συνέπειες αυτής της αύξησης, θα είναι άμεσες, τραγικές και θα προστεθούν στην ήδη άσχημη και ανησυχητική κατάσταση. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το ποσοστό των Ελλήνων με ανάγκες για εξετάσεις και θεραπεία, οι οποίες δεν ικανοποιήθηκαν με βασικότερο λόγο το οικονομικό κόστος, παρουσιάζει συνεχή αύξηση στα χρόνια της κρίσης: το 2016 ένας στους επτά Έλληνες και συγκεκριμένα το 14,4% δεν απευθύνθηκε σε υπηρεσίες υγείας παρότι το είχε ανάγκη, όταν το 2014 το σχετικό ποσοστό ήταν 12,7%, το 2012 9,9% και το 2010 4,2%.
Το άκρως ανησυχητικό είναι ότι το 2016, σχεδόν διπλασιάστηκε σε σχέση με το 2015, το ποσοστό των φτωχών Ελλήνων –όσων ανήκουν στο φτωχότερο 20% του πληθυσμού– οι οποίοι αν και είχαν ανάγκη για εξετάσεις ή θεραπεία δεν απευθύνθηκαν σε υπηρεσίες υγείας. Το 2015, το σχετικό ποσοστό ήταν 19,7% και το 2016 έφτασε το 36,5%. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην αρχή της κρίσης το αντίστοιχο ποσοστό για το πιο φτωχό με βάση το εισόδημά του τμήμα της κοινωνίας ήταν 8,5%.
Το άκρως ανησυχητικό είναι ότι το 2016, σχεδόν διπλασιάστηκε σε σχέση με το 2015, το ποσοστό των φτωχών Ελλήνων –όσων ανήκουν στο φτωχότερο 20% του πληθυσμού– οι οποίοι αν και είχαν ανάγκη για εξετάσεις ή θεραπεία δεν απευθύνθηκαν σε υπηρεσίες υγείας. Το 2015, το σχετικό ποσοστό ήταν 19,7% και το 2016 έφτασε το 36,5%. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην αρχή της κρίσης το αντίστοιχο ποσοστό για το πιο φτωχό με βάση το εισόδημά του τμήμα της κοινωνίας ήταν 8,5%.
4) Η απόφαση αυτή για την αύξηση κατά 50%, των ελάχιστων προϋποθέσεων για την στοιχειώδη ασφάλιση, είναι αποτέλεσμα «της λογικής ή της φιλοσοφίας» του νόμου Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016). Με τον νόμο αυτό δημιουργήθηκε ο ΕΦΚΑ, έχουν ενταχθεί όλοι οι ασφαλισμένοι, για κύρια σύνταξη και για ασφάλιση υγείας. Όμως, πλέον, ο ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τον ίδιο νόμο, εγγυάται μόνο τις ανταποδοτικές παροχές, αυτές που οι ασφαλισμένοι πληρώνουν ασφάλιστρο, και μόνο αυτές, και στον βαθμό που του επιτρέπουν «τα οικονομικά του». Η απόφαση λοιπόν αύξησης των ενσήμων για την παροχή στοιχειώδους ασφάλισης υγείας, κάνει πιο ανταποδοτικό το σύστημα για την παροχή υγείας, όπως απαιτεί ο νόμος Κατρούγκαλου και όλοι οι παλιοί και νέοι Μνημονιακοί.
Πολύ γρήγορα όμως, και ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι αντιστάσεων, θα έρθουν νέες αποφάσεις για να γίνει ακόμη πιο ανταποδοτικό. Θα αυξήσουν τα ελάχιστα ένσημα στα 100 ή και περισσότερο. Μπορούν να καθιερώσουν πιο ανταποδοτικά τις παροχές, είτε βάζοντας όριο/πλαφόν μηνιαίο ή ετήσιο, για εξετάσεις, φάρμακα, επεμβάσεις κ.α., όπως ήδη έχουν κάνει. Και ακόμη χειρότερα, να εφαρμόσουν ένα «εξατομικευμένο σύστημα ανταποδοτικών παροχών», όπου ακόμη και οι πλήρως ασφαλισμένοι, θα «απολαμβάνουν» παροχές ανάλογα με τις εισφορές, τα ασφάλιστρα που πληρώνουν! Ο κύριος διοικητής, για παράδειγμα, της τράπεζας της Ελλάδας δεν θα έχει τις ίδιες παροχές υγείας με τον οποιοδήποτε 8μηνίτη εργαζόμενο ενός Δήμου!
Στον βαθμό που αυτές οι λογικές εφαρμοστούν πλήρως, τότε πολύ γρήγορα και ιδίως όσο δεν έχουν αντιδράσεις, θα περικόψουν και όποιες πρόνοιες –κοινωνική προστασία– υπήρχαν ή υπάρχουν για τους κάθε είδους ανασφάλιστους. Γιατί πλέον ο ΕΦΚΑ, εγγυάται μόνο τις ανταποδοτικές παροχές. Γιατί κάθε είδους άλλη κοινωνική παροχή (σε συντάξεις εθνικές ή επικουρικές, σε υγεία και πρόνοια), που δεν υπόκειται σε κρατήσεις/ασφάλιστρα, έχει ήδη καταργηθεί ή θα καταργηθεί, ανάλογα και με τα δημοσιοοικονομικά (όπως με τα κατώτατα όρια σύνταξης ή με το ΕΚΑΣ).
5) Το πλέον εξοργιστικό δεν είναι η στάση παλιών και νέων Μνημονιακών, που είτε αποφασίζουν να εφαρμόσουν κάτι που αποτελεί κοινωνικά βάρβαρο, είτε δεν λένε τίποτε και ουσιαστικά το επικροτούν, χωρίς μάλιστα να αναλάβουν την ευθύνη του. Το πλέον εξοργιστικό και ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι για αυτό το θέμα, οι παραδοσιακές οργανώσεις των εργαζομένων, αλλά και των φοιτητών, ακόμη και των διαφόρων λαϊκών στρωμάτων, Σωματεία, Συνδικάτα, Φοιτητικοί Σύλλογοι, επιστημονικοί και λοιποί σύλλογοι, ακόμη και «γνωστά ή κυρίαρχα» πολιτικά κόμματα ή οργανώσεις, είτε «δεν το έχουν πάρει χαμπάρι», είτε δεν λένε τίποτα, είτε έχουν αρκεστεί σε κάποιες ανακοινώσεις ή δελτία τύπου που ζητάνε από την κυβέρνηση να το πάρει πίσω, και σε κάθε περίπτωση όλοι και κανείς δεν οργανώνουν κάτι.
6) Καθήκον όσων αγωνιστών ή δυνάμεων βλέπουν αυτές τις εξελίξεις είναι, στο μέτρο των δυνατοτήτων, των χώρων και των ορίων τους, αλλά και στα πλαίσια της πιο ενωτικής και συντονισμένης δράσης, να αναλάβουν για αυτό το θέμα, την ανάδειξή του. Την ανάδειξη της αναγκαιότητας, αλλά και της ικανότητας αντίστασης και αντίδρασης. Να αναλάβουν να οργανώνουν ένα σχέδιο ενημέρωσης, συζήτησης, προπαγάνδας και ζύμωσης, δράσεων και κινητοποιήσεων για την κατάργηση αυτής της αύξησης. Για την κατάργηση και της αύξησης στον νόμο της Πετραλιά, μιας που όσο υφίσταται, θα κρέμεται πάνω από τα κεφάλια των ασφαλισμένων.
7) Η κίνηση αυτή, της αύξησης των ελάχιστων ενσήμων, από 50 στα 75, για στοιχειώδη ασφάλιση, πιθανά να σηματοδοτεί και κάτι από το λεγόμενο μεταΜνημονιακό καθεστώς. Με ή χωρίς νέα Μνημόνια, η «μετά τα Μνημόνια» εποχή θα περιέχει πολλά – πολλά μέτρα, αντεργατικά, αντιασφαλιστικά, αντιλαϊκά κ.λπ. Μέτρα για να εφαρμοστούν τα ήδη υπάρχοντα Μνημόνια. Μέτρα, που θα προκύψουν από τους λεγόμενους κόφτες (κοινωνικών δαπανών, κοινωνικών αναγκών, μισθών, συντάξεων κ.α.), των ήδη υπαρχόντων Μνημονίων. Μέτρα για να εφαρμοστούν όλα τα υπάρχοντα, «εν υπνώσει» ή στα συρτάρια τους, από την προ Μνημονίων εποχή, και φυσικά από ότι άλλο σκαρφιστούν.
8) Το θέμα της ασφάλισης, της Κοινωνικής Ασφάλισης γενικότερα, που περιέχει και το θέμα της ασφάλισης της υγείας, αποτελεί ούτως ή άλλως ζήτημα εξαιρετικής και μάλιστα στρατηγικής σημασίας για κάθε κοινωνία. Το αν μια κοινωνία προστατεύει ή όχι, μειώνει ή αυξάνει την κοινωνική προστασία, εν προκειμένω, την προστασία της υγείας των πιο αδύναμων στρωμάτων της, των εργαζόμενων, των άνεργων, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων και άλλων, είναι κομβικής σημασίας. Δεν είναι μόνο δείκτης του βαθμού εξανθρωπισμού της ίδιας της κοινωνίας. Πολύ περισσότερο δεν είναι ένα θέμα είτε «φιλολογικό», είτε «ιδεολογικό», δηλαδή χωρίς αντίκρισμα στην καθημερινή ζωή. Το θέμα της ασφάλισης, της πιο στοιχειώδους ασφάλισης υγείας, της εξασφάλισης για όλους της ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, είναι ζήτημα Ζωής και Θανάτου για τους «από κάτω», δηλαδή για την συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας. Ενώ είναι ζήτημα αύξησης ή μείωσης των κερδών, του κέρδους ή της κερδοφορίας, για τους «από πάνω», για μια θλιβερή μειοψηφία, των μεγάλων καπιταλιστών, τραπεζιτών, τοκογλύφων, δανειστών και των παρατρεχάμενών τους.
Με αυτήν την οπτική, αργά ή γρήγορα, η πλευρά της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινωνίας θα αποφασίσει για το παρόν και το μέλλον της, για την ίδια της την ζωή και τότε η άλλη πλευρά, που νομίζει ότι ήρθε «η κατάλληλη στιγμή», θα «θερίσει τις θύελλες από τους ανέμους που έσπειρε».
–
Αντεπίθεση των Εργαζομένων
